น.พ.จารุวัธน์ พลเดช
ปัญหาผมร่วง กับคิ้วบาง เป็นปัญหาที่สะสมมานานและได้รับการแก้ไข โดยที่ผลยังไม่เป็นที่น่าพอใจ เนื่องจากมารับการรักษาล่าช้าเกินไป เส้นผมบนหนังศรีษะ และบนคิ้วเหนือดวงตา มีความสัมพันธ์กัน ในแง่ของคุณสมบัติ ทางกายภาพช่วยปกคลุ่มหนังศรีษะ ป้องกันอันตรายที่เกิดกับหนังศรีษะ คิ้ว ป้องกันเหงื่อหรือน้ำ ที่ไหลเข้าสู่ดวงตาโดยตรง และทางหลักจิตวิทยา คือ บ่งบอกบุคลิกภาพ โดยเฉลี่ยแล้วคนเราจะมีเส้นผมบนศรีษะ 1 - 1.5 แสนเส้น มีขนคิ้วด้านละ 300 - 500 เส้น เส้นผมจะเจริญงอกผ่านหนังศรีษะออกมาเดือนละ 1 - 1.5 เซนติเมตร ส่วนขนคิ้วจะเจริญงอกจากผิวเป็นมิลลิเมตรต่อเดืน โดยปกติเส้นผมจะมีระยะฝักตัว ระยะสร้างผมใหม่ ทดแทนนั้นเป็นเรื่องของฮอร์โมนและธรรมชาติ ซึ่งความจริงแล้วธรรมชาติยังปราณี ให้มีการสร้างเส้นผมใหม่ทดแทน เส้นเดิมด้วยปัจจัยด้านอื่น ๆ เช่น พันธุกรรม การขาดสารอาหาร หรือการรับวิตามินทดแทนแสงแดด หรือความเครียด ก็มีผลต่อการหลุดร่วงของเส้นผม รวมทั้งโรคประจำตัวต่าง ๆ เช่น โรคไต ความดันสูง เบาหวาน ไทรอยด์ ต่าง ๆ มีผลทำให้ต่อมผมไม่แข็งแรง หลุดร่วงงายซึ่งผมที่ทดแทนใหม่นั้น ก็มีขนาดเส้นผมเล็กลงอย่างเห็นได้ชัด
ลักษณะของผมร่วงแบ่งเป็น 3 อย่างตามกายภาพ
1. ผมร่วงแบบปกติ มีลักษณะเส้นผมที่ร่วงจากศรีษะ จำนวนเท่าใดขนาดไหน เมื่อเวลาผ่านไปก็จะมีการงอกขึ้นมาแทนที่ เส้นผมเดิม ทั้งจำนวนและขนาดของเส้นผมเท่าเดิม เช่น วันนี้สระผม หวีผม ร่วง 10 - 20 เส้นภายใน 3 อาทิตย์ ผมก็จะงอกใหม่เท่าจำนวนเดิมที่ร่วงไป เป็นต้น
2. ผมร่วงแบบบาง มีลักษณะพิเศษกล่าวคือ เส้นผมที่รวงจากศรีษะจำนวนเท่าไร หรือขนาดใด เมื่อเวลาผ่านไป ก็จะมีการงอกทดแทนเหมือนกัน แต่ขนาดและจำนวนเส้นผม จะเล็กลงหรือน้อยลงกว่าเดิม จะทำให้เห็นบริเวณผมนั้นบางลง เมื่อเทียบกับบริเวณข้างเคียง ตัวอย่าง เช่น ผมปกติร่วง 10 - 20 เส้น ต่อมามีการทดแทน เส้นผมที่งอกใหม่ จำนวนน้อยลง เช่น 3 - 4 เส้น และขนาดก็น้อยลงด้วย หนึ่งตอผมกลางศรีษะอาจมี 3 - 4 เส้น แต่เมื่อหลุดร่วงและขึ้นใหม่อาจจะเหลือ 1 - 2 เส้น ทำให้ดูจำนวนผมน้อยลงได้
3. ผมร่วงแบบล้าน มีลักษณะเดิมก็คือ เมื่อไรก็ตามเส้นผมมีการหลุดร่วงไปจำนวน หรือขนาดเท่าใดก็ตาม ไม่มีการทดแทนเส้นผมใหม่ หรือลักษณะผมกลายเป็นขนอ่อน ทำให้เห็นบริเวณที่ผมร่วงนั้นล้านเลียนได้ ตังอย่าง เช่น คนสูงอายุที่ ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง โรคผมร่วงล้านพันธุกรรม ( Androgenetic aloplesia )
หรือโรคเส้นขนขึ้นทั้งตัว ( aloplesia totalis ) เป็นต้น
4. ตามตำรารูปแบบของผมร่วงศรีษะล้านในผู้ชาย จะเริ่มตั้งแต่ด้านหน้าจนหนังกลางกระหม่อมส่วนในผู้หญิง เริ่มเห็นบางตรงแสกกลางศรีษะ โดยเชื่อกันว่า เส้นผมบนศรีษะถูกควบคุมด้วยฮอร์โมนเพศตั้งแต่แรกเกิดจนกระทั่งวัยสูงอายุ จากการสังเกตุของนักวิทยาศาสตร์พบว่ามีความสัมพันธ์กันของผมร่วงกับขน คิ้วบาง เนื่องจากได้รับอิทธิพลจากฮอร์โมนตัวเดียวกันซึ่งอาจจะบอกได้ว่าการที่มีขนคิ้วบางน่าจะมีโอกาสให้เกิดผมร่วงและผมบางได้
เมื่อไรก็ตามที่คุณเริ่มเห็นคิ้วของคุณบางลง อาจจะเกิดตรงปลายหางคิ้วก่อน นั้นแสดงให้เห็นว่า เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเกิดขึ้น โอกาสที่เส้นผมที่หนังศรีษะจะร่วงหรือบางลงได้ เนื่องจากการที่คิ้วบางทำให้เกิดการสูญเสียความมั่นใจ หรือมีผลต่อบุคลิกภาพ ดังนั้น จึงควรเห็นความสำคัญของการดูแลรักษา ขนคิ้วก่อนที่จะบางลงไปประมาณ๕รึ่งศัตวรรษมาแล้วยังไม่มีวิธีการรักษาขนคิ้ว คุณผู้หญิงส่วนใหญ่ก็หันไปพึ่งวิธีการเติมสีลงบนคิ้ว ทำให้อุตสหกรรมดินสอเขียนคิ้วถาวร ( tattoo ) วิธีสักสีลงไปในชั้นผิวหนัง โดยสักบริเวณขอบตา หรือหัวคิ้ว โดยใช้วัสดุเข็มไฟฟ้าจุมสีมักเข้าผิวหนังชั้นหนังแท้ ทำให้สีติดทนนาน ถ้าสักสวยก็โชคดี แต่ถ้าได้ของแถม เช่น ติดเชื้อจากการอักเสบของผิวหนัง อาจเกิดจากไวรัสตับอักเสบชนิดบี , เอช ไอ วี ( HIV ) ได้อีกประการหนึ่งถ้าสักไม่สวย โอกาสที่ลบรอยสักนั้นยากมาก เรียกว่า ทำง่ายแต่แก้ไขลำบากมันไม่เหมือน เขียนด้วยดินสอแล้วลบออกด้วยยางลบ เพราะฉะนั้นคุณ ๆ ที่คิดจะทำให้ตรองดูดี ๆ ก่อนครับ ปัจจุบันมีเลเซอร์สำหรับลบรอยสัก ปานแดง ต่าง ๆ ต้องทำหลายครั้งเสียค่าใช้จ่าย และเสียงต่อการเกิดแผลเป็น
ดังนั้นคุณที่เริ่มมีปัญหาคิ้วบางหรือเริ่มสังเกตุเห็น ก็จำเป็นต้องป้องกันเสียแต่เนิ่น ๆ โดยสังเกตุว่าคิ้วที่บางนั้นยังมีเส้นขนคิ้วอยู่หรือไม่ ถ้ามีอยู่โอกาสแก้ไข กลับคืนมามีมากแต่ถ้าไม่มีขนคิ้วเลยต้องอาศัยเวลาหน่อย จากการศึกษา ล่าสุดมีการรายงานใช้ตัวยาที่เริ่มการงอกของเส้นผม มาใช้กับคิ้วปรากฏว่าได้ผลเป็นที่น่าพอใจใน 5 - 6 เดือน โดยทั้งที่ศรีษะ ( ผมที่บาง ) และขนคิ้ว ( คิ้วบาง ) มีอัตราการขึ้นของเส้นขนและขนาดของเส้นขนโตขึ้นคิดเป็นร้อยละเจ็ดสิบ โดยการทดลองนี้ใช้สูตรยาหยอดพิเศษชนิดเข้มข้นเท่านั้น โดยไม่ได้รับประทานยาใด ๆ ช่วยเลย อย่างไรก็ตามจำเป็นต้องใช้ยาทาอย่างสม่ำเสมอ เพราะเมื่อหยุดใช้สภาพเส้นผมก็จะกลับคืนสู่สภาพเดิม ดั่งนั้นจึงจะขอแนะนำสำหรับคุณที่เริ่มมีคิ้วบางลงแล้ว ให้รีบรักษาเสียแต่เนิ่น ๆ เพื่อสุขภาพของเส้นผมและคิ้ว ที่บ่งบอกถึง บุคลิกภาพที่สมบูรณ์และดูตีสมวัยต่อไปนานเท่านาน
สาเหตุผมร่วงและบางกับขนคิ้วบาง
1. การลดลงของฮอร์โมนเพศหญิง ( premunopausal )
2. การรับประทานยาคุมกำเนิดที่ทำให้ ฮอร์โมนเสียสมดุล
3. เนื้องอกที่เกี่ยวกับฮอร์โมน เช่น รังไข่ ต่อมหมวกโต เป็นต้น
4. โรคพันธุกรรม ( androgentic aloplesia ) เป็นตามวัยทั้งหญิงและชาย
5. ยารับประทานบางชนิด รักษาภูมิคุ้มกัน หรือ เคโมรักษามะเร็ง
6. ภาวะช๊อค ( Shock ) สูญเสียเลือด
7. โรคผมร่วงเป็นหย่อมร่วมขนคิ้วด้วย ( aloplesia aseta )
8. โรคดึงรังผมและคิ้วของตัวเอง ( trichotilomania )
การรักษาตามหลักการแพทย์
1. การรับประทานยาต้านฮอร์โมน ในรายวินิจฉัยว่าเป็น แบบพันธุกรรม
สำหรับเพศชาย รับประทาน อย่างน้อย 6 เดือน
สำหรับเพศหญิง รับประทาน อย่างน้อย 3 เดือน
2. รับประทานยาเร่ง การสร้างต่อมรากผม
ข้อดี ผมหยุดการร่วงเร็วขึ้น
ข้อเสีย มีขนขึ้นได้ทั้งตัว
3. รับประทาน กลุ่มวิตามินเสริม
- ไบโอติน 600 ไมโครกรัม
- บิวเวอร์ยีสย์
- ธาตุเหล็กและสังกะสี
4. การใช้กลุ่มยาทา หรือโลชั่นหยอดบริเวณที่เส้นผมบาง สม่ำเสมออย่างน้อย 6 เดือน - 1 ปี
5. ควบคุมขจัดไม่ให้เกิดภาวะรังแค หลีกเลี่ยงแสงแดดที่ร้อนจัด
6. ปกป้องเสริมแต่ง เช่น สวมวิก , เขียนคิ้ว หรือ ทำศัลย์กรรมปลูกผม หรือ ปลูกคิ้วถาวร
เนื่องจากการรักษาผมร่วงผมบางและขนคิ้วบางต้องใช้เวลานานจึงเป็นการยากที่จะติดตามผลการรักษาอย่างจริงจังเพราะผู้ที่มีปัญหามักจะรีบเปลี่ยนการรักษา