น.พ. จารุวัธน์ พลเดช
เราทุกคนคงปฏิเสธไม่ได้ว่าเส้นผมเป็นส่วนที่มีความสำคัญในการเสริมสร้างบุคลิกของเรา ทำให้มองดูมีความมั่นใจมากขึ้น ซึ่งการที่เรามีสุขภาพผมที่ดี ผมดูเงางามมีน้ำหนัก จัดทรงง่าย จะทำให้เรามั่นใจในบุคลิกภาพของตนเอง แต่การที่เราจะมีสุขภาพผมที่ดีคงไม่ใช่สิ่งที่ธรรมชาติ ให้เรามาอย่างเดียว จะต้องอาศัยการดูแลเอาใจใส่เป็นอย่างดีควบคู่ไปด้วย
ธรรมชาติได้กำหนดให้เส้นผมของคนเรามีความแตกต่างกันไปบางคนผมหนา ผมบาง ผมเส้นเล็ก ผมเส้นใหญ่ ผมหยิก หรือผมเส้นตรงแม้แต่ สีผมก็ยังแตกต่างกันไป เช่นสีดำ สีบรอนด์ สีน้ำตาล แล้วแต่เชื้อชาติ และกรรมพันธุ์ที่สืบทอดมาแต่ไม่ว่าธรรมชาติจะกำหนดให้เรามีสภาพผมเป็นเช่นไรแต่เราก็สามารถดูแลเส้นผมให้มีคุณภาพดีเงางามจัดทรงง่าย ถ้าเราปฏิบัติต่อเส้นผมอย่างถูกวิธี
เส้นผมบนหนังศีรษะของเราทุกคนก็มีวงจรชีวิต คือมีระยะเจริญเติบโตงอกยาวขึ้น ระยะพักตัว และระยะรอการหลุดร่วง ดังนั้นจึงเป็นเรื่องปกติที่เราจะมีผมร่วงอยู่ทุกวัน ถ้าไม่กี่สิบเส้นที่ร่วง ก็ไม่ต้องตกใจ อะไรแต่ถ้าร่วงเป็นหลักร้อยคงต้องเริ่มรักษาได้แล้วนะครับ เส้นผมที่เราเห็นบนหนังศีรษะนั้นเป็นส่วนของเซลล์ที่ตายแล้ว และงอกพ้นรูขุมขนออกมาส่วนเซลล์ที่มีชีวิตและมีการแบ่งตัวอยู่ตลอด จะอยู่บริเวณต่อมรากผม ดังนั้นการที่เราจะดูแลรักษาผมให้ดีจึงต้องเข้าใจใน 2 ส่วนคือ การดูแลรักษารากผมกับการดูแลเส้นผมประการแรกดูแลรากผมให้แข็งแรงเป็นส่วนสำคัญที่ สามารถสร้างเส้นผมที่มีคุณภาพดีต่อไปส่วนประการที่สองการดูแลเส้นผมบนศรษะทั้งหมดซึ่งเป็นเซลล์ที่ตายแล้วให้คงอยู่ในสภาพที่ดีที่สุด
ในเรื่องของการดูแล้วรากผมก็มีปัจจัยไม่กี่อย่างที่มีผลต่อรากผมเช่น การได้รับยาบางชนิดที่ทำให้รากผมหยุดการแบ่งตัวเกิดผมร่วงได้ ได้แก่ ยาแก้ปวดบางชนิด ยาลดความอ้วน ยาฮอร์โมนคุมกำเนิด ยาเคมีบำบัดเป็นต้น ความไม่สบายเจ็บไข้ได้ป่วย การเป็นไข้สูงหรือภาวะที่ร่างกายเสียเลือดมากก็เป็นอันตรายต่อรากผม ทำให้ผมหลุดร่วงได้ ดังนั้นการดูแลรากผม ก็คือการที่เราดูแลสุขภาพเราเองให้แข็งแรง รับประทานอาหารครบถ้วน 5 หมู่ และการใช้ยาภายใต้การดูแลของแพทย์
ในส่วนของการดูแลสภาพเส้นผมซึ่งคงเป็นส่วนที่เราให้ความสำคัญมากกว่าเนื่องจากสามารถมองเห็นได้จากภายนอก
เส้นผมของเราซึ่งเป็นที่ตายแล้ว จะมีผิวชั้นนอกสุด ที่เรียกวา Cuticle การที่เราจะมีผมดูเงางาม จะขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของชั้น Cuticle ถ้าผิวชั้นนอกสุดนี้ ซึ่งลักษณะคล้ายเปลือกไม้มีรอยแยกไม่สม่ำเสมอ จะทำให้คุณสมบัติในการสะท้อนแสงเสียไป ทำให้ผมดูไม่เงางาม การดูแลผิวของเส้นผม ก็โดยการใช้ Conditioner ทุกครั้งหลังการสระผม จะทำให้ผิวของ Cuticle ดูเรียบ ทำให้ผมดูเป็นประกายเงางาม สำหรับสารประกอบใน Conditioner ที่ได้ผลดีในการเคลือบผมได้แก่ Dimethicone,Panthenol หรือ Vitamin B5, สารสกัดโปรตีน การเลือกใช้ Shampoo หรือ ครีมนวดทีมีสารประกอบเหล่านี้จึงสามารถสามารถถนอมเส้นผมได้ดีกว่า
นอกจากการดูแลเส้นผมโดยการใช้ Conditioner แล้ว การหลีกเลี่ยงสิ่งที่จะทำอันตรายต่อผิวชั้น Cuticle ก็มีความสำคัญ สิ่งที่เป็นอันตรายต่อเส้นผมได้แก่
: ความร้อน ไม่ว่าจะเป็นจากแสงแดด, การอบผม, การใช้ Hair dryer นอกจากจะทำให้ผมเสีย ยังทำให้ความชุ่มชื่นของเส้นผมเสียไปด้วย
: Hair cosmetic ทั้งหลาย เช่น การดัดผม, การย้อมสีผม, สารเคมีที่ใช้ในขบวนการเหล่านี้จะเป็นอันตรายต่อผิว Cuticle โดยตรง อีกทั้งยังผลต่อโครงสร้างของเส้นผม อาจทำให้เกิดความอ่อนแอ แตกหักได้ง่าย หรือก่อให้เกิดผมแตกปลายได้
: การใช้ Shampoo ที่คุณภาพไม่ดี จะทำให้คุณภาพของเส้นผมเสีย แต่นับว่าโชคดีที่ในปัจจุบันนี้ Shampoo ส่วนใหญ่มักจะผสม Conditioner เข้าไปด้วย ทำให้สามารถถนอมเส้นผมได้
: การหวี หรือแปรงผม ก็มีส่วนในการทำให้ผมเสีย การใช้หวีที่ทำจากโลหะจะมีผลเสียมากกว่า การหวีผมกลับทิศทาง ทำให้ Cuticle แตกหักได้ การหวีผมขณะผมเปียกก็ไม่เป็นผลดีกับเส้นผม หรือการหวีผมอย่างรุนแรงก็ไม่ดีเช่นกัน
จะเห็นได้ว่าการดูแลเส้นผมให้ถูกวิธีไม่ใช่เรื่องยากเลยนะครับ เพียงแต่ดูแลให้ถูกต้องตั้งแต่รากจรดปลาย เท่านี้เราก็สามารถมีผมสวยสลวยเงางาม ได้เหมือนกัน-ขอจบเบื้องต้นดื้อๆแค่นี้ก่อน ครับ